Η τιμή τους διατηρείται τεχνητά χαμηλά από τεράστιες κρατικές επιδοτήσεις, δήλωσε η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Nέο εμπορικό πόλεμο Κίνας – Ε.Ε., μία δεκαετία μετά την επιβολή δασμών στα κινεζικά φωτοβολταϊκά, απειλεί να προκαλέσει η απόφαση της Κομισιόν να εγκαινιάσει έρευνα για τις κρατικές επιδοτήσεις των κινεζικών ηλεκτρικών οχημάτων (EV) με στόχο να προστατεύσει την ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία.

Οι Ευρωπαίοι θέλουν να βάλουν φρένο στα φθηνά ηλεκτρικά αυτοκίνητα κινεζικής κατασκευής που πλημμυρίζουν την ευρωπαϊκή αγορά και εξετάζουν σοβαρά το ενδεχόμενο επιβολής δασμών. «Οι παγκόσμιες αγορές έχουν πλημμυρίσει από φθηνότερα ηλεκτρικά αυτοκίνητα.

Και η τιμή τους διατηρείται τεχνητά χαμηλά από τεράστιες κρατικές επιδοτήσεις», δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Η απάντηση της Κίνας

Απαντώντας στις εξαγγελίες της Κομισιόν, η Κίνα προειδοποίησε ότι η έρευνα κατά των επιδοτήσεων σε κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα θα μπορούσε να πλήξει το διμερές εμπόριο και να αυξήσει τις τιμές για τους Ευρωπαίους καταναλωτές. Το Εμπορικό Επιμελητήριο της χώρας κάλεσε τις Βρυξέλλες να το ξανασκεφτούν. «Η Κίνα πιστεύει ότι η έρευνα που προτείνεται από την Ε.Ε. έχει στόχο στην πραγματικότητα να προστατεύσει τη δική της βιομηχανία στο όνομα του “δίκαιου ανταγωνισμού”», αναφέρει σε δήλωσή του το υπουργείο Εμπορίου. «Είναι ξεκάθαρη πράξη προστατευτισμού, η οποία θα διαταράξει σοβαρά και θα στρεβλώσει την παγκόσμια αυτοκινητοβιομηχανία και την αλυσίδα προσφοράς και θα έχει αρνητική επίδραση στις οικονομικές και εμπορικές σχέσεις Ε.Ε. – Κίνας», καταλήγει.

Η έρευνα της Ε.Ε., καθώς και οι επιθετικές κινήσεις της Ουάσιγκτον για την αντιμετώπιση της Κίνας, αποτελούν μέρος μιας ευρύτερης επανεξέτασης από τις κυβερνήσεις των ανεπτυγμένων οικονομιών με στόχο να επαναπατρίσουν την παραγωγή, ιδίως σε βασικούς τομείς όπως οι ημιαγωγοί, τα φαρμακευτικά προϊόντα και οι βαριές βιομηχανίες, οι οποίες διαταράχθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Ε.Ε. γραμμή ΗΠΑ

Η Ε.Ε. φαίνεται να συμμαχεί με τις ΗΠΑ, οι οποίες επέβαλαν δασμούς στις κινεζικές εισαγωγές οχημάτων επί των ημερών Τραμπ και αργότερα χορήγησαν μαζική στήριξη στη βιομηχανία ηλεκτροκίνητων οχημάτων της μέσω του νόμου Μπάιντεν για τη μείωση του πληθωρισμού.

Οι κινεζικές εταιρείες εξήγαγαν σχεδόν 350.000 ηλεκτρικά οχήματα σε 9 ευρωπαϊκές χώρες το πρώτο εξάμηνο του 2023, περισσότερα από όσα εξήγαγαν ολόκληρο το 2022, σύμφωνα με στοιχεία της Ενωσης Επιβατικών Αυτοκινήτων της Κίνας. Μέχρι το 2030, θα μπορούσαν να δουν το μερίδιό τους στην παγκόσμια αγορά να διπλασιάζεται από 17% σε 33%, με τις ευρωπαϊκές εταιρείες να υφίστανται τη μεγαλύτερη απώλεια, σύμφωνα με πρόσφατη εκτίμηση της UBS.

Η Ε.Ε. επιδιώκει να μειώσει την εξάρτησή της από τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο, ιδιαίτερα για υλικά και προϊόντα απαραίτητα για την «πράσινη μετάβασή» της, καθώς οι εντάσεις Κίνας – Ε.Ε. έχουν αυξηθεί, εν μέρει λόγω των στενότερων δεσμών του Πεκίνου με τη Μόσχα, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Η Κομισιόν ξεκίνησε την έρευνα με δική της πρωτοβουλία και όχι έπειτα από καταγγελία του κλάδου, άρα η επιλογή ήταν πολιτική και έχει τους συνακόλουθους πολιτικούς και οικονομικούς κινδύνους, τονίζουν οι αναλυτές. Οι Γερμανοί κατασκευαστές αυτοκινήτων λόγου χάρη είναι εκτεθειμένοι στην τεράστια κινεζική αγορά.

Οποια και αν είναι η εξέλιξη της σινοευρωπαϊκής διαμάχης, το διακύβευμα δεν θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερο: Οι παγκόσμιες πωλήσεις ηλεκτρικών οχημάτων προβλέπεται να αυξηθούν κατά 1/3 το 2023 σε περισσότερες από 14 εκατ. μονάδες, αξίας 560 δισ. δολαρίων.

Συναγερμός στην Ευρώπη και για τα φωτοβολταϊκά

Παράγοντες της ευρωπαϊκής βιομηχανίας φωτοβολταϊκών κρούουν εκ νέου τον κώδωνα του κινδύνου για τις φθηνές κινεζικές εισαγωγές.  Με επιστολή-προειδοποίηση στην Κομισιόν, ο όμιλος Solar Power Europe τόνισε ότι τα αυξανόμενα αποθέματα και ο «έντονος ανταγωνισμός» μεταξύ των Κινέζων κατασκευαστών για να κερδίσουν μερίδιο αγοράς στην Ευρώπη ώθησαν προς τα κάτω τις τιμές των ηλιακών πάνελ κατά περισσότερο από 1/4 από την αρχή του έτους. Ενδεικτικό είναι πως τον περασμένο μήνα η Norwegian Crystals, παραγωγός προϊόντων που χρησιμοποιούνται στα φωτοβολταϊκά κύτταρα, κήρυξε πτώχευση, ενώ και η επίσης νορβηγική Norsun αναστέλλει την παραγωγή της μέχρι το τέλος του έτους. Το παράδοξο είναι ότι αυτά συμβαίνουν την ώρα που η Ε.Ε. ποντάρει τα μέγιστα στην ηλιακή ενέργεια, καθώς βάζει πλώρη για να επιτύχει τον στόχο του 45% για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έως το 2030. Η Ε.Ε. έχει ήδη επιδιώξει να περιορίσει τον αθέμιτο ανταγωνισμό από την Κίνα, επιβάλλοντας δασμούς στις κινεζικές εισαγωγές το 2012. Ωστόσο, στράφηκε εκ νέου στην Κίνα το 2018 για να ενισχύσει τις εγκαταστάσεις ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και έκτοτε οι Βρυξέλλες δεν έχουν επαναφέρει τους δασμούς, παρά το γεγονός ότι πίεσαν πρόσφατα τις ευρωπαϊκές εταιρείες να «αποκλείσουν» τις αλυσίδες εφοδιασμού τους από την Κίνα, ως μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας για τον «επαναπατρισμό» της παραγωγής. Παρόμοιες εκκλήσεις στις Βρυξέλλες έχει κάνει και η βιομηχανία αιολικής ενέργειας, φοβούμενη ότι οι κατασκευαστές ανεμογεννητριών πιέζονται επίσης από τους Κινέζους ανταγωνιστές. 

Solar Power Europe

Ο συναγερμός από τη Solar Power Europe επαναλήφθηκε σε ξεχωριστή επιστολή με την υπογραφή 40 εταιρειών ηλιακής ενέργειας, όπως η ελβετική Meyer Burger και η γερμανική κατασκευάστρια φωτοβολταϊκών Heckert Solar. Οι ευρωπαϊκές δαπάνες για συστήματα ηλιακής ενέργειας αυξήθηκαν από 6 δισ. ευρώ το 2016 σε περισσότερα από 25 δισ. ευρώ πέρυσι, με αποτέλεσμα μεγάλος αριθμός κινεζικών ηλιακών συλλεκτών να βρίσκεται τώρα σε ευρωπαϊκές αποθήκες, ανέφεραν. Οι κινεζικές εταιρείες διαθέτουν τα προϊόντα τους σε αδικαιολόγητα χαμηλές τιμές στην ευρωπαϊκή αγορά, προσφέροντας διετή συμβόλαια με τιμές «συνεχώς χαμηλότερες» από τις τιμές spot της αγοράς. Παράγοντες της βιομηχανίας ηλιακής ενέργειας συνιστούν στην Κομισιόν να προβεί σε έκτακτη απόκτηση των αποθεμάτων των Ευρωπαίων κατασκευαστών ηλιακής ενέργειας και να επιταχύνει έναν κανονισμό που απαγορεύει προϊόντα που κατασκευάζονται με καταναγκαστική εργασία. Περίπου τα 2/5 της παγκόσμιας παραγωγής πολυπυριτίου, βασικής πρώτης ύλης για ηλιακούς συλλέκτες, προέρχεται από τη δυτική περιοχή του Σιντζιάνγκ όπου η κινεζική κυβέρνηση έχει κατηγορηθεί ότι εξαναγκάζει μουσουλμανικές μειονότητες να εργάζονται σε στρατόπεδα κράτησης. 

Αντίδραση

Αναφερόμενη στο «φρένο» που επιχειρεί να βάλει η Ε.Ε. στα κινεζικά ηλεκτρικά αυτοκίνητα, η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, είπε στην τελευταία ομιλία της για την «Κατάσταση της Ενωσης» στο Στρασβούργο: «Οι παγκόσμιες αγορές έχουν πλέον πλημμυρίσει από φθηνότερα ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Και η τιμή τους διατηρείται τεχνητά χαμηλά από τεράστιες κρατικές επιδοτήσεις». 

8% το μερίδιο της Κίνας στα ηλεκτρικά οχήματα που πωλούνται στην Ευρώπη, ποσοστό που θα μπορούσε να αγγίξει το 15% το 2025.

Αποφασιστικότητα

Καλώντας τη Γερμανία να υποστηρίξει πιο αυστηρά μέτρα για την προστασία της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μπρινό Λε Μερ είπε σε ομιλία του στο Βερολίνο: «Η Ευρώπη πρέπει να δείξει ότι είναι αποφασισμένη να υπερασπιστεί τα οικονομικά και βιομηχανικά της συμφέροντα».

45% της ενέργειας που καταναλώνεται στην Ε.Ε. θα πρέπει να παράγεται από ΑΠΕ έως το 2030, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία.

Η σημασία

Σχολιάζοντας τη σημασία των ηλεκτρικών οχημάτων για τους φιλόδοξους περιβαλλοντικούς στόχους της Ε.Ε., ο αναλυτής του think tank Bruegel Σιμόνε Ταλιαπέτρα τόνισε: «Είναι η αρχή ενός μεγάλου ταξιδιού. Θα μπορούσε τελικά να λειτουργήσει, αλλά αυτό πρέπει να γίνει παράλληλα με μια ενεργή βιομηχανική πολιτική για να διασφαλιστεί ότι η βιομηχανία της Ε.Ε. θα αναπτύξει γρήγορα την ανταγωνιστικότητά της».