Τι λένε τα νέα στοιχεία για την ηλεκτροκίνηση στην Ελλάδα; Πόσα οχήματα κυκλοφορούν στους δρόμους μας και, κυρίως, πού φορτίζονται; Και τι προβλέπεται για τα επόμενα χρόνια;

Είναι δύσκολο να αφήνεις πίσω σου περισσότερο από έναν αιώνα εξέλιξης στους θερμικούς κινητήρες, αλλά η Ευρωπαϊκή  Ένωση έχει θέσει ως στόχο τη μείωση των διοξειδίων του άνθρακα (CO) κατά 50% έως το 2030 και την πλήρη απανθρακοποίηση έως το 2050. Το πέρασμα στη νέα εποχή μοιάζει μονόδρομος.

Ο δεύτερος κύκλος του προγράμματος «Κινούμαι Ηλεκτρικά» βρίσκεται σε εξέλιξη, δημιουργώντας ολοένα και περισσότερους φίλους της ηλεκτροκίνησης στη χώρα μας – το μερίδιο των εξηλεκτρισμένων οχημάτων αυξάνεται εντυπωσιακά και ενδεικτικά αναφέρουμε ότι το 2022 ταξινομήθηκαν 8.337 ηλεκτρικά αυτοκίνητα, όταν το 2019 είχαν ταξινομηθεί μόνο 480, δηλαδή το ποσοστό ηλεκτρικών αυτοκινήτων αυξήθηκε από το 0,4% σχεδόν στο 8% (η μεγαλύτερη αύξηση στην Ευρωπαϊκή  Ένωση). Στον 2ο κύκλο του «Κινούμαι Ηλεκτρικά», οι ενεργές αιτήσεις για επιδοτήσεις ηλεκτρικών οχημάτων έχουν φτάσει τις 18.512 και αφορούν σε 22.478 ηλεκτρικά οχήματα, καθώς οι επιχειρήσεις μπορούν να αιτηθούν περισσότερα του ενός αυτοκίνητα, ενώ τα φυσικά πρόσωπα μόνο ένα. Από αυτές, το 25% αφορούν σε επιβατικά και επαγγελματικά αυτοκίνητα, το 35% σε δίκυκλα-τρίκυκλα (κατηγορίας L1-L5), το 4,5% σε «μικροαυτοκίνητα» (κατηγορίας L6-L7) και το 34,5% σε ποδήλατα. Επίσης, έχουν υποβληθεί αιτήσεις για 1.001 ιδιωτικούς φορτιστές ηλεκτρικών αυτοκινήτων, ενώ 847 παλαιά οχήματα θα αποσυρθούν. Οι εγκεκριμένες αιτήσεις σε αποφάσεις υπαγωγής αγγίζουν τις 11.175, ενώ 2.585 έχουν ήδη αποπληρωθεί. Να διευκρινίσουμε ότι η αριθμητική διαφορά μεταξύ εγκεκριμένων και πληρωμένων αιτήσεων οφείλεται κυρίως στο μεγάλο χρονικό διάστημα για την παράδοση ενός ηλεκτρικού οχήματος που μπορεί να φτάσει έως και τον έναν χρόνο, σύμφωνα με στοιχεία του ΣΕΑΑ. Καταληκτική ημερομηνία υποβολής αιτήσεων στον β΄ κύκλο του προγράμματος «Κινούμαι Ηλεκτρικά» είναι η 31/12/2023 (ή νωρίτερα αν εξαντληθεί ο προϋπολογισμός της δράσης), ενώ αναμένεται να υπάρξει και γ΄ κύκλος της δράσης εντός του 2024.

Πού (θα) φορτίζει κανείς;

Ένα από τα «αγκάθια» για την ανάπτυξη της ηλεκτροκίνησης στη χώρα μας είναι και το δίκτυο των δημόσια προσβάσιμων σημείων φόρτισης. Η δυνατότητα ανάπτυξής του σχετίζεται άμεσα και με την ικανότητα του δικτύου του ΔΕΔΔΗΕ (Διαχειριστής του Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας), δηλαδή κατά πόσον μπορούν να τοποθετηθούν φορτιστές και σε ποια σημεία. Η χώρα μας πέρασε μια δεκαετή κρίση, κατά την οποία υπήρξε μεγάλη αποεπένδυση σε ζητήματα ενέργειας και τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει πολύ μεγάλα βήματα και σε αυτόν τον τομέα. Ολοκληρώθηκαν, μάλιστα, και τα Σχέδια Φόρτισης Ηλεκτρικών Οχημάτων (ΣΦΗΟ) σε 306 δήμους, οι οποίοι με χρηματοδότηση από το Πράσινο Ταμείο χωροθέτησαν τα σημεία εγκατάστασης των υποδομών φόρτισης. Τα σημεία αυτά είναι περασμένα σε ένα Σύστημα Γεωγραφικών Πληροφοριών (GIS) και, πλέον, πατώντας σε αυτόν τον χάρτη των 8.900 σημείων, είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε τι είδους φορτιστής θα τοποθετηθεί και πού ακριβώς.

Αρκετά ταχεία είναι, λοιπόν, και η ανάπτυξη των δημοσίως προσβάσιμων σημείων όπου μπορεί κάποιος να φορτίσει το όχημά του τα τελευταία χρόνια, με τα περίπου 100 σημεία του 2019 να είναι σήμερα γύρω στα 3.000. Στόχος είναι μέχρι το 2030 να αγγίζουν ή και να ξεπερνούν τα 30.000. Τον περασμένο Μάιο άνοιξε και η πλατφόρμα για τις αιτήσεις επιδότησης της δράσης Φορτίζω Παντού, που υλοποιείται με την υποστήριξη του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και στόχο έχει την εγκατάσταση και τη λειτουργία τουλάχιστον 8.000 δημοσίων προσβάσιμων φορτιστών για ηλεκτρικά οχήματα.

Επίδοτήσεις για φορτιστές

Μέσω του προγράμματος μπορούν να επιδοτηθούν (έως και 70% επί της συνολικής δαπάνης) ιδιωτικοί φορείς (πρατήρια καυσίμων, σούπερ μάρκετ, εμπορικά κέντρα κ.ά.), ώστε να εγκαταστήσουν σημεία ταχείας και υπερταχείας φόρτισης. Η δαπάνη του προγράμματος για τα έτη 2022 έως 2024 αγγίζει τα 79 εκατ. ευρώ και για το τρέχον έτος ανέρχεται σε 15 εκατ. ευρώ. Αντικείμενο του προγράμματος είναι η παροχή οικονομικών κινήτρων για την προμήθεια και την εγκατάσταση δημοσίως προσβάσιμων σταθμών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, που τροφοδοτούνται από ηλεκτρική ενέργεια παραγόμενη από ΑΠΕ, σε βασικές αστικές και περιαστικές τοποθεσίες και σημεία ενδιαφέροντος (αεροδρόμια, αυτοκινητόδρομους, λιμένες και χώρους στάθμευσης). Η υποβολή των αιτήσεων γίνεται ηλεκτρονικά στην πλατφόρμα fortizopantou.gov.gr, μέσω της οποίας θα γίνεται και η διενέργεια των ελέγχων και η παρακολούθηση υλοποίησης των έργων.

Μεγάλες επενδύσεις για την ανάπτυξη των σημείων φόρτισης γίνονται και από τις εταιρείες, με μία από τις σημαντικότερες αυτή της ΔΕΗblue. Η «πράσινη» θυγατρική εταιρεία του μεγαλύτερου παρόχου ενέργειας της χώρας μας έχει ξεπεράσει κατά πολύ τα 1.000 σημεία φόρτισης πανελλαδικά, ενώ φιλοδοξεί να τα δεκαπλασιάσει έως το 2025. Και η πρωτοπόρος στην ηλεκτροκίνηση Tesla επενδύει σε αυτόν τον τομέα. Το δίκτυο ταχυφορτιστών της, που φτάνουν και τα 250 kW, επεκτείνεται με γρήγορους ρυθμούς (εκτός από Αθήνα, Πάτρα, Αταλάντη και Λάρισα) και στη Βόρεια Ελλάδα, όπου σύντομα αναμένεται να εγκαινιάσει 10 σημεία ταχυφόρτισης στη Θεσσαλονίκη, ενώ σε διάστημα 3-4 ετών αναμένεται να υπάρξουν άλλα 18-20 σημεία πανελλαδικά, με 8 ταχυφορτιστές της Tesla στο κάθε σημείο. Σημειώστε επίσης ότι οι δημόσια προσβάσιμοι φορτιστές στην Ελλάδα έως τα τέλη του 2025 αναμένεται να φτάσουν ή να ξεπεράσουν τους 18.000 και περίπου τους 44.000 σε ιδιωτικούς χώρους, σπίτια και επιχειρήσεις.

Το app της ηλεκτροκίνησης

Το reCharge είναι η πρώτη ολοκληρωμένη εφαρμογή smartphone (για Android και iOS) για την ηλεκτροκίνηση στη χώρα μας, μέσω της οποίας οι χρήστες έχουν τη δυνατότητα να λαμβάνουν πληροφόρηση για κάθε σημείο φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, όπως τα στοιχεία του διαχειριστή, τη διαθεσιμότητα, τον αριθμό των ρευματοδοτών και τον τύπο του φορτιστή. Η εφαρμογή reCharge αποτελεί το νέο ψηφιακό εργαλείο που ανέπτυξαν τα Υπουργεία Υποδομών και Μεταφορών και Ψηφιακής Διακυβέρνησης σε συνεργασία με το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, ενώ να επισημάνουμε ότι οι πληροφορίες που περιέχονται είναι ήδη διαθέσιμες και στη διεύθυνση elektrokinisi.gov.gr.